اصطلاحات و مدخل ها
-
غلو ، غالی ، غلات
3360 سرفصلهای قرآنی
«غلو» در لغت به معنای زیادت و بلند شدن میباشد؛ به عبارت دیگر، غلو تجاوز کردن از حد و اندازه است. و به تعبیری بهتر تجاوز کردن و یا فراتر گذاشتن از اندازه و جایگاه در هر چیز، غلو است.
خداوند
-
غناء ، رقص، موسیقی
2541 اصطلاحات فقهی - اصولی
-
غیب و شهادت ، عالم غیب
11664 سرفصلهای قرآنی
«غیب» به معنای پوشیدهبودن چیزی از حواس و ادراک، و «شهادت» به معنای آشکار بودن آن است. البته یک چیز ممکن است برای کسی غیب و برای کس دیگری مشهود و ظاهر باشد. این امر وابسته به حدود وجودی آن شخص و اح
-
غیبت (بدگویی)
4914 سرفصلهای قرآنی
«غیبت» عبارت است از: سخن گفتن پشت سر دیگران به گونهای که غیبت شونده راضی و خشنود نباشد. در تعالیم قرآن از غيبت كردن تعبیر به خوردن گوشت مردهی برادر مؤمن شده است. و در روايات غيبت كننده منفورترين
-
غیبت صغری
2220 طبقهبندی نشده
غیبت صغری به مدت زمانی گفته میشود که امام مهدی (عج) گرچه وجود مقدسشان از نگاه نامحرمان پنهان بود، اما یاران خاص حضرتشان و به ویژه
- غیبت کبری
2522 طبقهبندی نشدهبعد از پایان «غیبت صغری» در سال 329 هجری، مرحله دیگری از غیبت امام زمان (عج) آغاز
- فاطمه بنت اسد
2383 شخصیتهافاطمه بنت اسد، بن هاشم، بن عبد مناف، همسر جناب ابوطالب و مادر امام علی(ع)، اولی
- فاطمه بنت موسی ، حضرت معصومه (س)
2662 شخصیتهافاطمه دختر امام موسی بن جعفر(ع)، معروف به فاطمه معصومه(س)، خواهر امام رضا(ع) ا
- فاطمه زهرا(فاطمة بنت محمد)
7444 چهارده معصومحضرت فاطمه(س)، دختر پیامبر اسلام(ص) و حضرت خدیجه(س) است.
بیستم جمادی الآخر سال پنجم قبل از بعثت؛ دهم جمادی الآخر سال پنجم بعد از بعثت پیامبر اکرم(ص)؛ و بیستم
- فتح مبین
3932 اصطلاحات عرفانیمفسران قرآن کریم برای «فتح مبین» که در آیه ابتدایی سوره فتح بدان اشاره شده است، تفاسیر متعددی ارائه کرده و وقایعی چون «فتح مکه» و «صلح حدیبیه» را از مصادیق آن برشمردهاند. در تفسیری عرفانی از «فتح
- فتنه
10266 سرفصلهای قرآنیواژه «فتنه» و مشتقات آن در قرآن کریم، در آیات مختلف آمده، و در معانى مختلفى - که ممکن است برخی از آنها تا حدودی مشابه باشند - به كار رفته است؛ مانند:
- به معناى آزمايش و
فحوای خطاب
1720 اصطلاحات فقهی - اصولی
«فحوای خطاب» به معنای دلالت لفظ بر یک معناست بدون آنکه صریحاً از آن نامی برده شود و به عبارت دیگر، فحوای خطاب، «مدلول مطابقی» یک لفظ نبوده، بلکه «مدلول التزامی» آن است. مانند آنکه اگر خدا توصیه کند
-
فدک ، خطبه فدکیه
3672 مکانها و مناطق
«فدک»؛ نام يكى از دهكدههاى آباد و حاصلخيز نزديک خيبر است که تا مدينه حدود 140 كيلومتر فاصله دارد. در سال هفتم فرسخ
1657 اصطلاحات فقهی - اصولیفرسخ؛ یکی از واحدهای اندازهگیری مسافت است. هر فرسخ، سه «مِیل» و هر میل، - بنابر نظر مشهور - چهار هزار «ذراع» و طول هر ذراع نیز 24 «انگشت» یا دو وجب شخص معمولى است. بنابراین، فرسخ، بر حسب ذراع دواز
- فرعون و فرعونیان (آل فرعون)
30028 سرفصلهای قرآنیابتدا باید گفت که «فرعون» اسم پادشاهی از پادشاهان مصر نبوده، بلكه لقبى مانند «خديو» بود كه مصریها به طور كلى پادشاهان خود را با آن لقب میخواندند، چنانكه روميان پادشاهان خود را «قيصر» و ايرانيا
- فساد ، فاسد ، مفسد ، مفسده
9583 اصطلاحات فقهی - اصولی«فساد» در مقابل «صلاح» است و به هر کار تخریبی فساد و مفسده میگویند. بنابراین، هر کاری که در جهت نقص و تخریب، و یا افراط و تفریط در مسائل فردی و اجتماعی باشد، عنوان فساد بر او صدق میکند و اشخاصی ک
- فسق ، فاسق
6639 سرفصلهای قرآنیواژهی «فاسق» از ریشهی «فسق» است که در اصل به معناى خارج شدن هسته از درون خرما میباشد. و در نگاهی تمثیلی به کسی که از محدودهی شرع خارج شود «فاسق» میگویند.
به عبارت دیگر، «فسق» سرپیچی از
- فشار قبر ، عذاب قبر
- فضل ، فضیلت ، برتری
16289 سرفصلهای قرآنییکی از واژههای پرکاربرد در قرآن کریم واژهی «فضل» است که در لغت به معنای زیاده از حد میانه است و به هر بخششی که دادن آن واجب نیست، «فضل»
- فطرت ، فاطر
- فقر ، عیلة ، مسکنة، املاق ، تنگدستی ، نیازمندی
9090 سرفصلهای قرآنیواژههای برگرفته از ریشههای «فقر»، «عیله»، و «املاق» با اینکه معنای نسبتاً مترادف و نزدیک به هم دارند و تمام آنها به معنای نداری و نیازمندی میباشند، ولی در برخی منابع، تفاوتهایی بین این واژهها
- فکر ، تفکّر
5216 سرفصلهای قرآنی«فکر»، نیرویی است که «علم» را به سوی «معلوم» میبرد. و «تفكّر» كوشش و جولان نيروی فکر به اقتضاى عقل و خرد است؛ اين نيروی تفکر ويژهٔ انسان
- فلسطین
2921 مکانها و مناطقسرزمينی در شرق دریای مدیترانه كه امروزه صهيونيستها آنرا «اسرائيل» مینامند، در واقع سرزمين فلسطين است. فلسطين، از آنرو كه گذرگاه مهمی برای اتصال سه قاره اروپا، افريقا و آسيا است، پيوسته در طول ت
- فلسفه
6135 اصطلاحات فلسفیتعریفهای مختلفی از فلسفه وجود دارد كه از جامعترین آن تعاریف، میتوان به این تعاریف اشاره كرد:
«علمی است كه از احوال موجود مطلق بحث میكند».
یا «علمی است كه از احوال كلی وجود بحث م
- فلک ، کشتی ،سفینه
9084 سرفصلهای قرآنیکِشتی یکی از وسائل حمل و نقل در طول تاریخ و تا امروز میباشد که در قرآن کریم از آن با نامهای «فُلْک»، «جاریه» و «سفینه» یاد شده است. خداوند در این کتاب مقدس بارها - به ویژه در ماجرای توفان نوح ع -
- فیض
4482 اصطلاحات عرفانیواژه «فیض» در لغت به معنای پر شدن ظرف از آب و جارى شدن از آن است و در نظر اهل معرفت به معنای جوشش وجود موجودات از ذات خداوند است. از این فرایند در فلسفه به بخشش وجود(اعطای وجود) تعبیر میکنند. توضی
- قاب قوسین أو أدنی
2975 اصطلاحات عرفانیاین تعبیر به صورت صریح در آیه 9 سوره نجم در ارتباط با معراج پیامبر اسلام(ص) مطرح شده و تفاسیر مختلفی در مورد آن ارائه شده است. به عنوان نمونه در تفسیری عرفانی، منظور از «قاب قوسین» را «مرتبه واحدیت
- قارب دیلمی
1428 شخصیتهادر برخی گزارشها از فردی به نام قارب دیلمی، یا قارب دئلی به عنوان یکی از شهدای کربلا نام برده شده است. در منابع کهن تنها نامی از او وجود د
- قارون
2863 سرفصلهای قرآنی«قارون بن یصهر بن قاهت»، از بنی اسرائیل و از نزدیکان حضرت موسی (پسر عمو، یا پسر خاله ایشان) بود.
به نظر میرسد قارون ابتدا نزد فرعون مقام ویژهای داشت؛ و بر اساس گزارشی عامل و کارگزار فرعو
- قاسط بن زهیر
1500 شخصیتها«قاسط ین زهیر» نام یکی از شهدای کربلا است که بر اساس برخی گزارشها به همراه برادرش
- قاسم بن الحسن
1730 شخصیتهاقاسم بن الحسن فرزند نوجوان امام مجتبی(ع) شهیدی از شهدای کربلا بود که در رکاب عم
- قاسم بن الحسین
841 شخصیتها- قاسم بن بشر (حبیب)
1440 شخصیتهابر اساس گزارش برخی منابع، یکی از شهدای کربلا که در روز عاشورا و در کنار امام حسین(ع
- قاعده استطاعت
1441 اصطلاحات فقهی - اصولیرجوع کنید: «قاعده میسور».
- قاعده اضطرار
4205 اصطلاحات فقهی - اصولیمعنای «قاعده اضطرار» آن است که با پیدایش اضطرار، برخی احکام شرعی تغییر مییابند و به عنوان نمونه با آنکه تصرف بدون اجازه در اموال دیگران در حالت عادی حرام است، اما در حالت تشنگی شدیدی که ترس مرگ در
طبقه بندی موضوعی
موضوعات جانبی
- فرعون و فرعونیان (آل فرعون)
- غیبت کبری
پرسش های اتفاقی
-
فروش اتومبیل به صورت فایده و فروش آن در صورت نسیه با قیمت بیشتر چه حکمی دارد؟
21166 Laws and Jurisprudence 1389/05/131. فروش کالایى که قیمت معیّنى از طرف دولت ندارد، به قیمتى که مورد توافق خریدار و فروشنده است و اجحاف به خریدار هم نباشد، اشکال ندارد.2. خرید و فروش کالا به صورت نسیه به قیمتى بیشتر از قیمت نقد اشکال ندارد. ...
-
بر اساس موازین اسلامی، یک مدیر چه زمانی باید استعفا دهد و کار را به دیگری واگذار کند؟
5516 گوناگون 1397/11/15در روایات برای امام، رهبر و مدیر، مشخصاتی در نظر گرفته شده است. اگرچه برخی از این روایات در مورد مدیریت کلان جامعه است، اما ملاک آن در بسیاری از مدیریتهای کوچکتر نیز وجود دارد که بر اساس آن، مدیر باید دارای بهترین توانایی برای احراز ...
-
تفاوت تلازم تکوینی و تلازم جعلی در چیست؟ و آیا در قرآن و سخن معصومان(ع) به این موضوع اشاره شده است؟!
2301 بیشتر بدانید 1400/01/08«تلازم» در لغت به معنای وابسته به هم و همراه هم بودن و عدم انفکاک و جدایی است.[1] تلازم را از یک نگاه و دیدگاه میتوان به دو نوع تلازم تکوینی و تلازم جعلی تقسیم کرد:الف) تلازم تکوینی؛ یعنی آن دو و یا چند ...
-
آیا بررسی احکام ظهار ضرورت دارد؟ اگر ضرورت ندارد تکلیف آیاتی که به این بحث مربوط است چه می شود؟
18824 Philosophy of Religion and Law 1391/10/30مسئلۀ «ظهار» سنّت باطلی در زمان جاهلیت بوده که اسلام آن را مبارزه کرده و بر انجام آن کفّاره قرار داده است. هم اکنون نیز اگر –به فرض- شوهری زنش را ظهار کند، کار حرامی انجام داده و برای ادامۀ زندگی زناشویی باید کفّاره بدهد؛ زیرا مفاد خطابات ...
-
دیدن و لمس مویی که از زن نامحرم جدا شده، چه حکمی دارد؟
43975 برخی احکام 1393/02/27در این زمینه بین فقها اختلاف نظر است، برخی از فقها[1] میگویند بنا بر احتیاط واجب باید از نگاه و لمس موی جدا شده از نامحرم اجتناب شود و برخی[2] نیز معتقدند اگر به قصد لذت نباشد، اشکال ندارد. ضمائم:
-
آیا هر انسان دارای مأموریتی خاص میباشد که بر اساس همان مأموریت نیز آفریده شده است؟
10547 حدیث 1397/03/211. به صورت کلی از نظر قرآن، هر انسان دارای یک مأموریت اصلی و آن هم بندگی و طاعت خداوند است.[1] 2. در مورد اینکه آیا هر فرد انسان برای مأموریت خاصی آفریده شده است یا نه؟ از نظر عقلی میتوان چنین مطلبی را ...
-
آیا «تکبیر و تهلیل خدا» ناظر به «توحید ذاتی»، «تسبیح خدا» ناظر به «توحید صفاتی جلالی»، «حمد خدا» ناظر به «توحید صفاتی جمالی»، و «شکر خدا» ناظر به «توحید افعالی» میباشد؟
7092 صفات ذاتیه 1396/02/30اذکار مطرح شده در پرسش، حاوی معارف فراوانی است. برخی از مفسران قرآن در مورد تسبیحات اربعه میگویند: ذکر «سبحان الله» به مقام تنزیه و تقدیس اشاره دارد - مقصود از مقام تنزیه و تقدیس این است که هیچ چیزی شبیه و مانند خداوند نیست؛ خداوند منزه و ...
-
آیا این درست است که برخی میگویند «دل باید پاک باشد! با داشتن دلی پاک، بیحجابی و بدحجابی قابل چشمپوشی است»؟
16765 حجاب 1393/03/071. ادعای «دل باید پاک باشد!» سخنی زیبا اما بیمحتوا برای فرار از مسئولیتپذیری و عمل به تکالیف و وظایف الهی و انسانی است. ما دل پاک را دلی میدانیم که به دور از آفات ظاهری و باطنی بوده و دارای نیت خدایی باشد و صاحبش در انجام ...
-
شیعه نمی توانند بیعت ابوبکر و عمر در زیر درخت با پیامبر (ص) را انکار کنند، و خداوند خبر داده است که از آنها راضی است پس چگونه شیعه خلاف آن را می گویند؟!
25915 صحابه در نگاهی کلی 1388/04/24شیعه، بیعت بسیاری از صحابه، از جمله افراد مورد نظر را در جریان صلح حدیبیه انکار ننموده و نیز منکر آن نیست که خداوند در آن مقطع زمانی از عملکرد صحابه؛ در کلیت آن؛ رضایت داشته است، هر چند که برخی از آنها، ...
-
امام علی(ع) دوست، همراه، یاور و خویشاوند پیامبر(ص) بود یا فراتر از آن؟
57134 خصوصیات و مناقب 1387/02/14امام علی(ع) علاوه بر نسبت خویشاوندی و دوستی با پیامبر اسلام(ص) و یاور و همراه بودن در تمام مراحل زندگی و تمام صحنههای مختلف دفاع از اسلام و تبلیغ رسالت آنحضرت، و علاوه بر اینکه در دامان پیامبر(ص) پرورش یافت و داماد آنحضرت بود، خود شخصاً دارای امتیازات، ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
885585 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
756763 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
736522 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
650496 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
646416 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
641332 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
580696 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
577141 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
560059 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
559901 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...