اسلام درباره نظافت و پوشيدن لباس زيبا فراوان سفارش كرده است، به گونه‌ای که پیامبر اکرم(ص) در این باره مى‌فرمايد: «نظافت جزو ايمان است».[1]

حضرتش در باره مسواک زدن دندان می‌فرماید: «آن‌قدر جبرئيل درباره مسواك به من سفارش كرد كه بر دندان‌هايم ترسيدم».[2]

امام على(ع) در مورد نظافت و زیبایی فرمود: «خداوند زيبا است و زيبايى را دوست دارد، و دوست دارد كه آثار نعمت‌هايش را بر بندگانش ببيند».[3]

یکی از چیزهایی که در این مسئله شایان دقت است، این است که پاكيزگى و زيبايى اختصاص به زنان ندارد، بلكه مردان هم بايد به ظاهر  و سر و وضع خويش برسند و تميز و شيک باشند. عده‌ای از مردها اساساً مقيّد به نظافت و زيبایی نيستند. به اصلاح سر و صورت چندان توجه ندارند. با لباس‌هاى كثيف و موهاى ژوليده در منزل و در حضور مردم ظاهر مى‌شوند و... .

البته، شايد بيشتر مردها به زينت كردن و نظافت و شيک پوشى مقيّد باشند، ولى آن‌را براى خارج از منزل انجام مى‌دهند. وقتى مى‌خواهند به اداره، بازار، خيابان و يا مجلس مهمانى بروند، سر و صورتشان را اصلاح مى‌كنند، موهاى خود را شانه مى‌زنند، بهترين لباس‌ها را مى‌پوشند و از منزل خارج مى‌شوند، اما وقتى به منزل باز مى‌گردند، لباس‌هاى اتو كرده و زيبا را از تن در آورده، لباس‌هاى مندرس و كثيف را مى‌پوشند. كمتر اتفاق مى‌افتد كه در منزل موهاى‌شان را شانه بزنند و به آرايش و زيبايى مقيّد باشند. نظافت، آرايش و شيک پوشى را تنها براى خارج منزل و براى مردم بی‌گانه مى‌گذارند، اما به فكر خانواده‌شان نيستند.

توجه به این نکته ضروری است، همان‌گونه که مرد نمى پسندد همسرش خانم ژوليده‌اى باشد، بلکه انتظار دارد خانم در منزل به سر و وضع خود برسد، و تميز و زيبا باشد، باید مطمئن باشد که همسرش نیز از او چنین انتظاری را دارد. او نيز از شوهر ژوليده و بدقيافه بدش مى‌آيد، و دوست دارد هميشه شوهرش را زيبا و مرتب ببيند.

در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است: «مرد باید قيافه و ظاهر آراسته داشته باشد كه موجب تمايل بيشتر همسرش گردد».[4]

همچنین راوی مى‌گويد: امام علی(ع) را ديدم كه موهای خود را با حنا رنگین كرده بود. گفتم. خضاب كرده‌ايد؟ فرمود: آرى. مرتب و مهيا بودن باعث عفت زنان مى‌شود. به واسطه نامرتبى و مهيا نبودن مردان است كه زنان، عفت خويش را از دست مى‌دهند.[5] حضرت در ادامه همین روایت می‌فرماید: از اخلاق پیامبران نظافت، پاکی و تمیزی، اصلاح سرو صورت... است.

نقل شده است؛ گروهی از مردم به حضور امام باقر (ع) رسیدند، در حالی‌که امام خضاب کرده بود. آنان از علت خضاب کردن آن حضرت، پرسیدند. امام (ع) فرمود: چون زنان از آراستگی شوهر خویش شادمان می‌شوند، من برای همسرانم خضاب کرده و خود را آراسته‌ام.

راوی می‌گوید: من به همراه یکی از دوستانم به منزل امام باقر(ع) رفته، بر او وارد شدیم. برخلاف تصور خویش، آن حضرت را در اتاقی مفروش، آراسته و زینت شده یافتیم و بر دوش وی پارچه‌ای به رنگ گل‌های سرخ مشاهده کردیم. محاسن را قدری کوتاه کرده و بر چشمان سرمه کشیده بود. ما مسائل خود را با آن‌حضرت در میان گذاشتیم و سؤال‌هایمان را پرسیدیم و از جا برخاستیم. هنگام خارج شدن از منزل، امام به من فرمود: همراه با دوستت، فردا هم نزد من بیایید. گفتم بسیار خوب، خواهیم آمد. چون فردا شد، با همان دوستم به خانه امام رفتیم، ولی این بار به اتاقی وارد شدیم که در آن، جز یک حصیر، هیچ امکاناتی نبود و امام پیراهنی خشن بر تن داشت.

در این هنگام امام به رفیق من رو کرد و فرمود: ای برادر بصری. اتاقی که دیشب مشاهده کردی و در آن‌جا نزد من آمدی از همسرم بود که تازه با او ازدواج کرده‌ام و در واقع آن اتاق، اتاق او بود و لوازم آن نیز، لوازم و امکاناتی است که او آورده است. او خودش را برای من آراسته بود و من نیز می بایست عکس العمل مناسبی داشته باشم و خودم را برای او بیارایم و بی‌تفاوت نباشم. امیدوارم از آنچه دیشب مشاهده کردی، به قلبت گمان بد راه نداده باشی.

رفیق من در پاسخ امام گفت: به خدا قسم، بدگمان شده بودم، ولی اکنون خداوند آن بد گمانی را از قلبم زدود و حقیقت را دریافتم.[6]

آنچه از این حدیث استفاده می‌شود، این است که امام (ع) از همسرش انتظار ندارد که چون او بر حصیر بنشیند و لباس خشن بر تن کند. و آنچه که از مجموع مطالب ارائه شده به دست می‌آید؛ این است که نظافت، تمیزی و آراستگی ظاهری برای مردان، مورد سفارش جدی اسلام و پیشوایان دین بوده است.