لطفا صبرکنید
بازدید
10399
10399
آخرین بروزرسانی:
1394/12/05
خلاصه پرسش
آیا احادیث فقهی از امام حسین(ع) موجود است؟
پرسش
آیا احادیث فقهی از امام حسین(ع) موجود است؟
پاسخ اجمالی
امام حسین(ع) عالم‌ترین و عابدترین فرد زمان خود بوده، و احادیث زیادی در زمینه‌های مختلف از ایشان بر جا مانده است. البته حضرتشان و نیز برادرشان امام حسن(ع) از امامانى هستند که به دلیل شرایط سیاسى دوران امامتشان و نیز برجسته‌تر بودن رفتار سیاسی آن‌حضرات، میراث فقهی چندانی - مانند آنچه از امام پنجم و ششم نقل شده - از آنان بر جای نمانده است تا آن‌جا که برخی از علما، منکر نقل حدیث فقهى از امام حسین(ع) شده‌اند.[1] البته این سخن، قدرى مبالغه‌آمیز می‌نماید، و روایاتی فقهی از شخص امام حسین(ع) نقل شده است، و نیز روایاتی فقهی داریم که امام حسین(ع) از پیامبر خدا(ص) و امام علی(ع) نقل کرده‌اند؛ مانند روایت آغاز تشریع اذان،[2] جایز نبودن مسح بر کفش (مگر در حال ضرورت)،[3] نهى از ترک حج[4] و ... .[5]
علاوه بر آن؛ هر حدیثی که از امامان بعدی به نقل از پدرانشان از پیامبر اسلام(ص) وجود دارد، امام حسین(ع) نیز در سند چنین روایاتی وجود داشته و به عبارتی این روایات نیز به صورت غیر مستقیم از میراث فقهی آن‌حضرت بشمار می‌آید.
به هر حال؛ در این‌جا به احادیثی فقهی از امام حسین(ع) اشاره می‌شود که به استناد آن احکامی در رساله‌های توضیح المسائل مراجع معظم تقلید - که برای عموم مردم نوشته شده است - یافت می‌شود.
حرمت پوشیدن لباس شُهرت
امام حسین(ع) در این‌باره می‌فرماید: «هر کس لباسى بپوشد که او را مشهور کند، خداوند، روز قیامت، لباسى از آتش بر او می‌پوشانَد».[6] فقها نیز به این روایت در مباحث لباس شهرت استناد کرده‌اند.[7]
چنان‌که فقهای معظم می‌گویند: بنابر احتیاط واجب، باید از پوشیدن لباس شهرت (که معمول نیست و شخص را انگشت‌نما می‌کند) خوددارى شود.[8]
آنچه بر مُحرم، حرام است[9]
امام حسین(ع) می‌فرماید: «مُحرم، از صید کردن، آمیزش جنسى، بوى خوش، پوشیدن جامه دوخته و چیدن مو و ناخن، منع شده است و اگر پس از احرام و پیش از وقوف در عرفه، به عمد جماع کند، حجّش را باطل ساخته و باید قربانی‌اى که آورده، ذبح کند و سال بعد نیز حج بگزارد. زن هم اگر مُحرم بود و با مردش همراهى کرد، چنین حکمى دارد؛ امّا اگر مرد، زن را به زور، وادار به آمیزش کرد و یا در حال خواب به نزدش آمد و یا زن، مُحرم نبود، چیزى بر او نیست».[10]
زکات فطریه
امام حسین(ع) می‌فرماید: «زکات فطریه، بر هر شهرى و روستایى، واجب است».[11] البته افرادی که واجد شرایط وجوب زکات فطریه باشند که از روایات دیگر فهمیده می‌شود. درباره آگاهی بیشتر از احکام زکات فطریه نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
«زکات فطر»، سؤال 6226
«موارد پرداخت زکات فطریه»، سؤال 61495
«پرداخت فطریه»، سؤال 16892
علاوه بر آن؛ هر حدیثی که از امامان بعدی به نقل از پدرانشان از پیامبر اسلام(ص) وجود دارد، امام حسین(ع) نیز در سند چنین روایاتی وجود داشته و به عبارتی این روایات نیز به صورت غیر مستقیم از میراث فقهی آن‌حضرت بشمار می‌آید.
به هر حال؛ در این‌جا به احادیثی فقهی از امام حسین(ع) اشاره می‌شود که به استناد آن احکامی در رساله‌های توضیح المسائل مراجع معظم تقلید - که برای عموم مردم نوشته شده است - یافت می‌شود.
حرمت پوشیدن لباس شُهرت
امام حسین(ع) در این‌باره می‌فرماید: «هر کس لباسى بپوشد که او را مشهور کند، خداوند، روز قیامت، لباسى از آتش بر او می‌پوشانَد».[6] فقها نیز به این روایت در مباحث لباس شهرت استناد کرده‌اند.[7]
چنان‌که فقهای معظم می‌گویند: بنابر احتیاط واجب، باید از پوشیدن لباس شهرت (که معمول نیست و شخص را انگشت‌نما می‌کند) خوددارى شود.[8]
آنچه بر مُحرم، حرام است[9]
امام حسین(ع) می‌فرماید: «مُحرم، از صید کردن، آمیزش جنسى، بوى خوش، پوشیدن جامه دوخته و چیدن مو و ناخن، منع شده است و اگر پس از احرام و پیش از وقوف در عرفه، به عمد جماع کند، حجّش را باطل ساخته و باید قربانی‌اى که آورده، ذبح کند و سال بعد نیز حج بگزارد. زن هم اگر مُحرم بود و با مردش همراهى کرد، چنین حکمى دارد؛ امّا اگر مرد، زن را به زور، وادار به آمیزش کرد و یا در حال خواب به نزدش آمد و یا زن، مُحرم نبود، چیزى بر او نیست».[10]
زکات فطریه
امام حسین(ع) می‌فرماید: «زکات فطریه، بر هر شهرى و روستایى، واجب است».[11] البته افرادی که واجد شرایط وجوب زکات فطریه باشند که از روایات دیگر فهمیده می‌شود. درباره آگاهی بیشتر از احکام زکات فطریه نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
«زکات فطر»، سؤال 6226
«موارد پرداخت زکات فطریه»، سؤال 61495
«پرداخت فطریه»، سؤال 16892
[1]. ر. ک: استادى، رضا، سرگذشت شهید جاوید، به ضمیمه دو رساله در علم امام از علّامه طباطبایى، ص 535، قم، قدس، 1382ش.
[2]. ابن حیون مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، محقق، مصحح، فیضی، آصف، ج 1، ص 142، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ دوم، 1385ق.
[3]. طوسی، محمد بن حسن، الامالی، ص 647، قم، دار الثقافة، چاپ اول، 1414ق.
[4]. طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، محقق: سلفی، حمدی بن عبد المجید، ج 3، ص 135، قاهره، مکتبة ابن تیمیة، چاپ دوم، 1415ق.
[5]. ر. ک: محمدى ری‌شهرى، محمد، طباطبایی‌نژاد، محمود، سید طبایى، روح الله، دانشنامه امام حسین (علیه السلام) بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ، مترجم: مسعودى، عبدالهادى، ج 13، ص 459 – 461، قم، دار الحدیث، چاپ دوم، 1388ش.
[6]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 6، ص 445، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[7]. ر. ک: حسینی عاملی، سید جواد، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، ج 4، ص 60، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، بی‌تا؛ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق، مصحح، قوچانی، عباس، آخوندی، علی، ج 8، ص 253، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، 1404ق؛ طباطبایی حکیم، سید محسن، مستمسک العروة الوثقی، ج 5، ص 393، قم، مؤسسة دار التفسیر، چاپ اول، 1416ق.
[8]. ر. ک: امام خمینی، تحریر الوسیلة، ج 1، ص 146، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم، چاپ اول؛ امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 466 – 467، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، 1424ق.
[9]. ر. ک: موسوى شاهرودى، سید مرتضى، جامع الفتاوى مناسک حج (با روشى جدید مطابق با فتاواى ده تن از مراجع عظام تقلید)، محرّمات احرام، ص 83 – 105، تهران، نشر مشعر، چاپ سوم، 1428ق.
[10]. دعائم الإسلام، ج 1، ص 303.
[11]. همان، ص 267.
نظرات
