جستجوی پیشرفته
بازدید
14329
آخرین بروزرسانی: 1393/11/06
خلاصه پرسش
«نفس جوهری بسیط، روحانی و زنده است». معنای این عبارت چیست؟
پرسش
معنای این جملات به زبان ساده‌تر چه می‌شود؟ «نفس، جوهری است بسیط و روحانی و زنده به ذات و دانا است به قوت و فاعل به طبع و او صورتی است از صورت‌های عقل فعّال». «حقیقت انسان نفس لطیفه ربانی است؛ که جنبه جسمانی و روحانی وی نیز همگی از مظاهر و جلوه‌های آن حقیقت‌اند». «نفس کامل‌ترین مظهر حق است».
پاسخ اجمالی
این جملات از منابع مختلف نقل شده است،[1] و بیانگر ویژگی‌های نفس انسان است، مجموع این ویژگی‌ها را می‌توان به این صورت فهرست کرد:
1.  نفس موجودی مرکب نیست؛ یعنی اجزا و جزئیات ندارد.
2. نفس از عناصر مادی نیست و ویژگی‌های ماده در او نیست؛ بلکه روحانی است.
3. حیات و زنده بودن، ذاتی نفس است و از او جدا نمی‌شود.
4. نفس استعداد و توان داناشدن را دارد و می‌تواند عالم و آگاه گردد.
5. فاعلیت نفس و انجام فعل از سوی نفس، توسط بدن و مقام طبع و طبیعت او صورت می‌گیرد.
6. نفس یکی از فعلیت‌های [2]عقل فعال[3] است.
7. حقیقت انسان، همان نفس او است که موجودی لطیف و هدیه‌ای ویژه از جانب خداوند است.
8. مقام  جسمانی (بدن) و مقام روحانی او از مظاهر و جلوه‌های حقیقت نفس هستند؛ یعنی نفس یک حقیقت ذات مراتب است که یک مرتبه او مقام روحانی است و مرتبه دیگر آن مقام جسمانی او است؛ رابطه این مقامات با ذات رابطه ظاهر و مظهر است که این مقامات مظهر آن ذات هستند.
9. نفس کامل‌ترین مظهر خداوند است. توضیح این‌که ذات متعالی خداوند غیب مطلق و در کمون و خفا است؛ بنابراین آنچه در مورد شناخت خداوند، برای انسان و هر موجود دیگری امکان دارد، شناخت تجلیات، مظاهر و پرتو خداوند است؛ در میان تجلیات، انسان کامل‌ترین و جامع‌ترین مظهر و تجلی خداوند است.
 

[2]. صورت در این‌جا به معنای فعلیت است.
[3]. عقل فعال در نظر فلاسفه آخرین و پایین‌ترین عقول در سلسله طولی عقول است.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • اهل نجات بودن به چه معنا است؟ چه کسانی اهل نجات‌اند؟ و تفاوت آنان با اهل بهشت چیست؟
    19232 بهشت و جهنم 1393/09/12
    نجات در لغت به معنای رهایی و خلاصی است. رهایی و خلاصی از دشمن، از ترس و هراس و از خشم و غضب پروردگار.در فرهنگ قرآن و روایات، اصطلاح «اهل نجات»در مورد کسانی استکه از عذاب الهی رهایی یافته باشند. با توجه به این معنا تفاوتی میان اهل ...
  • حکم فروش خون چیست؟
    7184 خون 1395/03/03
    هر چند خرید و فروش عین نجس، (یعنى چیزهایى که ذاتاً نجس است؛ مانند بول، غائط، مشروبات مست کننده و ...) جایز نیست،[1] امّا خرید و فروش عین نجسى که بتوان از آن استفادۀ حلال نمود جایز است؛ مثلًا خرید و فروش غائط براى ...
  • آیا اسما و صفات پروردگار از یکدیگر پیشی میگیرند؟
    4062 اسمای الهی 1399/11/04
    پیشی‌گرفتن گاهی به معنای غلبه و داشتن گستره‌ای بیشتر است، و گاهی مقصود از پیشی‌گرفتن، تقدم وجودی است؛ هر دو معنا در مورد اسما و صفات خداوند مطرح شده است: پیشی‌گرفتن به معنای اول در برخی روایات آمده است، مانند: «یَا مَنْ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ‏ءٍ رَحْمَتُهُ یَا ...
  • خلاصه تعالیم و آموزه‌های سوره نبأ چیست؟
    20789 تفسیر 1395/04/06
    سوره نبأ در مکّه نازل شده و داراى چند اسم است: نبأ، عم، معصرات، تسائل و عم یتسائلون.[1] برای این سوره مانند دیگر سوره‌ها - که مجموعاً شأن نزولی ندارند- شأن نزولی ذکر نشده است. البته برای برخی از آیاتش شأن نزول بیان شده ...
  • خواندن کدام سوره از قرآن در شب بیست و سوم ماه رمضان باعث بهشتی شدن است؟
    17696 حدیث 1393/05/15
    در روایتی می‌خوانیم: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ(ع) قَالَ: مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْعَنْکَبُوتِ وَ الرُّومِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَیْلَةَ ثَلَاثَةٍ وَ عِشْرِینَ فَهُوَ وَ اللَّهِ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ لَا أَسْتَثْنِی فِیهِ أَبَداً وَ لَا أَخَافُ أَنْ یَکْتُبَ اللَّهُ عَلَیَّ فِی یَمِینِی إِثْماً وَ إِنَّ لِهَاتَیْنِ السُّورَتَیْنِ ...
  • آیا از نظر اسلام ارضای غریزه‌ی جنسی از راه غیر ازدواج جایز است؟
    48012 ازدواج 1386/07/26
    از نظر اسلام، ازدواج و تشکیل خانواده، اهمیت خاصى دارد؛ زیرا اسلام از سویى، ازدواج را وسیله‌‏اى براى پاک‌دامنى و مهار غریزه‌ی جنسى و آرامش و حرکت به سوى کمال دینی می‌داند، و از سوى دیگر، رهبانیت (ترک دنیا و لذت‌‏هاى ...
  • آیا نماز، می‌تواند مصداقی از شکر پروردگار باشد که در قرآن به آن توصیه شده است؟
    25319 کلیات 1394/07/12
    ماهیت اصلی نماز، تحقق جنبه عبودیت و بندگی انسان در برابر خداوند است که در قالب انجام عملی معیّن و دارای قیود و شروط خاص انجام می‌پذیرد. نماز قبل از آن‌که نشانه تشکر از خداوند باشد یک تکلیف دینی و دستوری الهی است و چه انسان در مقام ...
  • آیا حدیثی به این مضمون داریم که «هدیه، باعث کور شدن چشم قاضی می‌شود»؟
    7128 درایه الحدیث 1392/03/09
    با جست‌وجویی که در منابع حدیثی انجام شد؛ روایتی با عبارات و الفاظ اشاره شده در پرسش یافت نشد، اما روایات دیگری داریم که می‌توان این معنا و مضمون را از آنها استفاده کرد: پیامبر اکرم(ص) فرمود: «الهدیّة تعور عین الحکیم»؛[1] هدیه، چشم خردمند ...
  • راه مقابله با خودبینی و عجب در مسیر سیر و سلوک معنوی چیست؟
    49968 Practical 1390/08/04
    منیت، خودبینی و عجب نشانه جهل انسان است، پس اگر انسان از جهل خود بیرون آید، جایی برای عجب هم نخواهد بود. انسان گناهکار بدیهی است که نباید تصور خود بینی را هم به خود راه دهد، و انسان به ظاهر بی گناه هم باید بداند که در صورت خود ...
  • سوره‌ی نصر در چه زمانی نازل شد و در روایات، چه فضیلت‌هایی برای قرائت آن اعلام شده است؟
    5367 حدیث 1400/10/13
    سوره‌ی نصر سوره‌ای مدنی است[1] و سه آیه[2] دارد:«إِذا جاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَ الْفَتْحُ»؛ هنگامی که یاری خدا و پیروزی فرا رَسَد.«وَ رَأَیتَ النَّاسَ یدْخُلُونَ فی‏ دینِ اللَّهِ أَفْواجاً»؛ و مردم را ببینی که گروه گروه به ...

پربازدیدترین ها