جستجوی پیشرفته
بازدید
8824
آخرین بروزرسانی: 1393/08/14
خلاصه پرسش
چرا مجتهدین از اصل حجیت کلام معصوم بحث نمی کنند؟ آیا اگر عدم حجیت کلام معصوم برایشان ثابت شود اساس فقه از بین می رود؟
پرسش
آیا این درست است که اساس فقه حجیت کلام معصوم است؟ و اگر برای مجتهدین ثابت نشود که کلام معصوم بعد از چندین قرن حجت است، دیگر تمام تخصصشان بی فایده خواهد بود؟ پس چگونه طلاب حوزه علمیه از ابتدای تحصیلاتشان تا مرجعتیشان درسی را برای اثبات حجیت اصل خبر، اعم از متواتر و واحد و غیر آن (یعنی اثبات حجیت کلام معصوم بعد از چندین قرن) پاس نمی کنند و اگر چنین درس یا سندی وجود دارد، بفرمایید در کدام کتاب و کدام سطح از تحصیلات حوزوی این مطلب اثبات شده است؟
پاسخ اجمالی

سنت (اعم از قول و فعل و تقریر معصوم) تنها یکی از منابع استخراج احکام فقهی است، نظر معروف شیعه این است که منابع استخراج احکام، چهار چیز است: قرآن، سنت، اجماع و عقل. با توجه به این که خداوند امامت ائمه (ع) را به صورت مطلق تعیین کرده است لذا قول و فعل و تقریر معصوم در تمامی زمان ها حجیت دارد، سخن از اثبات حجیت اصل خبر به اثبات امامت بر می گردد؛ چرا که با اثبات امامت، حجیت سخن امام هم طبیعتاً اثبات می شود، و اثبات امامت هم از مباحث علم کلام است نه فقه، و علما و مجتهدین در علم کلام به طور مبسوط به این بحث ها می پردازند و در پایه های تحصیلی حوزه نیز دروسی با عنوان کلام قرار داده شده است.

پاسخ تفصیلی

توجه به این نکته ضروری است که سنت (اعم از قول و فعل و تقریر معصوم) تنها یکی از منابع استخراج احکام فقهی است. نظر معروف شیعه این است که منابع استخراج احکام چهار چیز است: قرآن، سنت، اجماع و عقل؛ [1] لذا هیچ مجتهد و فقیهی حجیت قول معصوم را بدون حجیت قرآن نپذیرفته است، با این توضیح گفتنی است که اصل این است که سنت معصومین مانند قرآن در تمامی زمان ها حجت و واجب الاطاعة است، مگر در مواردی که خود معصوم دوره زمانی، و یا موضوع خاصی را مد نظر قرار داده باشد. بحث از حجیت اصل خبر معصوم بر می گردد به اثبات نبوت پیامبر (ص) و امامت ائمه (ع)؛ چرا که هرگاه نبوت و امامت آنان اثبات شود، از آن جایی که خداوند اطاعت از نبی و امام را واجب شمرده است، سخن و فعلشان نیز حجت خواهد بود.

 

گفتنی است که اثبات نبوت و امامت جایگاهش در علم کلام است نه فقه؛ چرا که فقه به بررسی احکام عملی مکلفین و استخراج آنها از منابع مربوطه می پردازد و اثبات اموری؛ مانند توحید، نبوت و امامت که از سنخ احکام عملی نیستند، مرتبط با علم کلام است.

 

علما و مجتهدین در علم کلام بسیار دقیق و مبسوط به مطالعه می پردازند، و از آن جایی که یکی از سرفصل های اصلی در تمامی کتب کلامی اثبات نبوت و امامت ائمه (ع) می باشد مجتهدین کاملا به بررسی این مسئله پرداخته و شبهات پیرامون آن را جواب داده اند.

 

مباحث علم کلام با عناوین درسی متفاوتی در اکثر سال های تحصیلی طلاب و حوزویان تدریس می شود، از جمله این دروس می توان به آموزش عقاید(مصباح یزدی)، بدایة المعارف(سیدمحسن خرازی) و محاضرات فی الإلهیة (جعفر سبحانی) اشاره کرد.

 

جهت اطلاع در مورد چگونگی اثبات امامت به سوال های زیر مراجعه نمایید:

 

نمایه های مرتبط:

سوال 321 (سایت: 2707)، دلایل اعتقاد به امامت و امامان.

سوال 3889 (سایت: 4729)، اثبات امامت در قرآن.

سوال 8114 (سایت: 8175)، امامت در قرآن .

6924 (سایت: 7028)، حجیت اعمال و اقوال معصومین .

5831 (سایت: 6504)، دایره اعتبار و حجیت سنت .

 

 

[1] مطهری، مرتضی آشنایی با علوم اسلامی 3 (اصول فقه - فقه)، ص 19، صدرا، تهران، 1377، ش.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

  • آیا ترک وظیفه اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر، باعث عدم استجابت دعای انسان در امور فردی‌اش نیز می‌شود؟!
    7541 حدیث 1396/02/12
    در روایاتی عنوان شده است که یکی از موانع استجابت دعا، ترک امر به معروف و نهی از منکر است؛ چنان‌که امام علی(ع) می‌فرماید: «امر به معروف و نهى از منکر را فرو مگذارید، که بدترین کسانتان بر شما حاکم و سرپرست شوند، از آن پس، هر چه ...
  • کِل زدن در عروسی چه حکمی دارد؟
    32901 برخی احکام 1392/10/03
    نظر مراجع تقلید در این زمینه آن است که اگر مستلزم مفسده نبوده و نامحرم هم صدای آنها را نشنود به خودی خود اشکال ندارد. برخی از فقها نیز معتقدند اگر نامحرم هم بشنود ولی موجب تحریک وی نباشد، باز هم اشکالی ندارد. ضمائم: پاسخ مراجع عظام تقلید ...
  • تاریخ زندگی انس بن حارث – از شهدای کربلا - را می‌خواستم؟
    8981 تاریخ 1393/10/15
    با آن‌که اصحاب امام حسین(ع) در شمار برترین یاران امامان معصوم(ع) به شمار می‌آیند -شاهد آن، کلام حضرتش در شب عاشورا است که فرمودند: «من اصحابی با‌وفاتر و بهتر از اصحاب خودم نمی‌شناسم»-[1] اما اطلاعات زیادی در رابطه با زندگی شخصی یا اجتماعی بسیاری ...
  • چرا یهودیت و میسحیت دچار انحراف شده‌اند؟
    7352 تفسیر 1393/04/29
    انسان‌ها در برخی مواقع، به حدی طغیانگر و سرکش می‌شوند که در برابر دین خداوند می‌ایستند و با تمام قدرت تلاش در نابودی دین الهی و حفظ منافع نفسانی خود می‌کنند. کتاب‌های الهی که حاوی پیام انبیاء بودند نیز با همین برخورد مواجه شده و تلاش در تحریف ...
  • اصول اخلاقی و رفتار امام علی(ع) با دشمنان چگونه بود؟
    14662 رفتار امام علی ع 1392/06/09
    رعایت اصول اخلاقی و انسانی در برابر دشمنان موضوعی است که امام علی(ع)، به آن اهتمام ویژه داشت، به گونه‌ای که حتی در برابر دشمنان در حال نبرد نیز از اخلاق اسلامی روی­ نگردانده است. آن‌حضرت پیوسته به نیروهای تحت امرش نیز سفارش می‌‌کرد تا به اخلاق اسلامی ...
  • سهل بن سعد ساعدی که بود؟
    12612 تاريخ بزرگان 1387/05/06
    سهل بن سعد بن مالک انصاری ساعدی از صحابه معروف رسول خدا بوده که در زمان رحلت پیامبر پانزده سال داشته است.در ابتدا نام او "حزن" بوده ولی پیامبر او را "سهل" نامیدند. کنیه او "ابو العباس" بودهاست .وی عمر زیادی کرد و گفته شده است که آخرین صحابه ای ...
  • ابعاد مدیریتی ولایت فقیه از نظر فقه کدام است؟
    13393 System 1388/01/27
    فقیه به استناد ادلّه ولایت فقیه، در زمان غیبت به عنوان زمامدار جامعه اسلامى و نایب معصومان ‏(ع) و داراى مقام ولایت و زمامدار امور جامعه اسلامى است. از این رو، آنچه براى رهبرى و اداره جامعه لازم است و عقلاى عالم آن را در زمره حقّ و اختیارات رهبران ...
  • آیا شخص مستحاضه برای خواندن نمازهای مستحبی، باید برای هر نماز یک وضو بگیرد؟
    4023 استحاضه 1401/08/29
    در صورتی که خون خارج نشده باشد، می‌تواند بدون وضوی جدید، نمازهای متعددی بخواند.ضمائم:پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[i]حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):اگر در اثناء نوافل یا بین آن خون نبیند با همان وضو می‌تواند نافله بعدی را بخواند ...
  • آیا می توان برای بیدار شدن در سحر ماه مبارک رمضان از شیشه استفاده کرد؟
    14719 Laws and Jurisprudence 1389/05/26
    1. به طور کلی، هر چیزی که برای انسان ضرر قابل توجهی داشته باشد، مصرف آن حرام است.[1]و استعمال مواد مخدر و استفاده از آنها با توجه به آثار سوءشان از قبیل ضررهاى ...
  • آیا آیه ای از قرآن وجود دارد که ریشه کلمه المسموکات (سمک) در آن استفاده شده باشد؟
    12786 تفسیر 1389/11/20
    در سوره نازعات آمده است: "رَفَعَ سَمْکَها فَسَوَّاها"؛[1] سقف آن را برافراشت و آن را منظّم ساخت.مفهوم سمکلغت شناسان در معنای سمک‏ گفته اند: سمک عبارت است از: علو و برتری، زمانی که چیزی مرتفع شود ...

پربازدیدترین ها