Gelişmiş Arama
Ziyaret
7129
Güncellenme Tarihi: 2011/10/13
Soru Özeti
İslam’ın değersel sisteminin mertebeler silsilesi nelerdir?
Soru
İslam’ın değersel sisteminin mertebeler silsilesi hangileridir?
Kısa Cevap

Belli bir hedef veya hedeflere ulaşma yolunda, birbirleriyle uyum içinde olan ve birbirlerine bağlı cüzlerden oluşan bütünlüğe sistem denir. Belli bir felsefi ve mektebi temel esasınca, belirli hedeflere ulaşma yolunda uyum içinde olan ve insanın iradesine dayalı davranışlar bütününe siyasi, iktisadi… sistemler denir.[1]

Dolayısıyla “İslam’ın değersel sistemi”nden maksat; teorik, yöneliş ve pratik ( yapılmalı ve yapılmamalı sistemi) gibi farklı ve uyum içinde olup belli bir hedefi takip eden sistemlerin bütünüdür.[2] Çeşitli alanlarda İslam’ı değerlerden oluşmuş sistemler bütününe “değersel sistem” denir. Örneklendirirsek, “İslam’ın değersel sisteminde iş”, “İslam’ın değersel sisteminde yargı”, “İslam’ın değersel sisteminde cihat”, “İslam’ın değersel sisteminde evlilik” ve…

İslam, bir çok büyük sistemlere sahiptir. İtikat ve inanç sistemi, toplumsal sistem, aile sistemi, ekonomik sistem, siyasi sistem, yargı sistemi ve…

Bu sistemlerde değerler, öncelikler ve aile, iktisat, siyaset ve yargı alanlarında İslam’ın programlarından bahsedilir. Ne var ki aile veya aile çatısı altında yer alan “evlilik” gibi işlerin her birinin İslam’ın değersel sisteminde kendine has bir yeri ve konumu vardır. İslam’ın değersel sistemi, muhtelif sistemlerde İslam’ın değersel bütünlüğünü konu eder.

Bu değersel sistemde, çoğunlukla her birinin özel ehemmiyete sahip olan çeşitli unsurlar vardır. Değerler arasındaki ölçü ve mevcut şartlardaki ihtilafı[3] ve İslam’ın değersel sisteminin geniş olması ve sistemlerin çeşitliliği dikkate alınmasıyla, İslam’ın geniş olan değersel sisteminin mertebeler silsilesini açıklanması muhal gibi veya son derece zordur. Ne var ki bu değerlerden bazılarının yüksek bir dereceye sahip olduğu son derece açıktır. Şayet bu sistemde, Tevhidin (şirk koşmamanın) birinci derecede yer aldığı söylenebilir; zira tevhit olmaksızın din ve İslam’ın temeli gerçekleşmez.[4]”Cihat” bu değerlerden bir tanesidir. Din ve mezhebin aslı tehlikeye düştüğü zaman, toplumsal tabakaların tamamı için, değerler bütünü içinde cihat en değerlisi olur. Adil hükümetin kurulması ve ispatından sonra, İslam’ın toplumsal programları açısından en iyi değer toplumsal adalettir.[5] Bazen değersel ve intiza’i olan (elde edilen) bazı şeyler (değer) İslam’ın düsturlarından istihraç edilir. Hakkı söyleme ve adalet bağlamındaki değer anne-baba ve akrabalara karşı göstermesi gereken saygı değerine oranla daha değerli olduğu bu tür değerlerdendir.[6]

Konuyla ilgili daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara müracaat ediniz:

1- “Sistemi ahlakiyi İslam”, Ayetullah Cafer Sübhani,

2- “Mektep ve nizami iktisadiyi İslam”, Ayetullah Mehdi, Hâdevi’yi Tehrani, birinci bölüm (Nazariyeyi endişeyi müdevven der İslam) kitaplarına müracaat edebilirsiniz.



[1] Museviyan, Seyit Abbas, “külliyati nizami iktisadiyi islam”, Kum: daru’s-sakaleyn, 1379, s. 11.

[2]Mecelle’i marifet”, şomare 33, makale: ehmiyet ve arzeşi tahkik der zemineyi “müdiriyeti İslam”.

[3] Konuyla ilgili bkz. “sual 5210 (sayt: 5538)”.

[4] Allah-u Teâlâ Nisa Suresi’nin 48. Ayetinde şöyle buyurmaktadır: “Şüphesiz Allah, kendisine ortak koşulmasını asla bağışlamaz. Bunun dışında kalan (günah)ları ise dilediği kimlere için bağışlar. Allah’a şirk koşan kimse, şüphesiz büyük bir günah işleyerek iftira etmiş olur.”

[5]Andolsun, biz elçilerimizi açık delillerle gönderdik ve beraberinde (semavi) kitabı ve (hakkı batıldan ayırt eden ve adaletli kanunları) mizanı indirdik ki, insanlar adaleti yerine getirsinler.” (Hadid Suresi), 25.

[6] Allah u Teala şöyle buyurmaktadır: “Ey iman edenler! Kendiniz, ana babanız ve en yakınlarınızın aleyhine de olsa, Allah için şahitlik yaparak adaleti titizlikle ayakta tutan kimseler olun…”(nisa 135).

Ayrıntılı Cevap
Bu sorunun ayrıntılı cevabı yoktur.
Diğer Dillerde Soru Tercümesi
Yorumlar
yorum Sayısı 0
Lütfen soruyu doğru giriniz
örnek : Yourname@YourDomain.com
Lütfen soruyu doğru giriniz
Lütfen soruyu doğru giriniz

Konusal Sınıflandırma

Rastgele Sorular

  • Allah İle İrtibat Zamanı Ne Zamandır?
    9368 Pratik İrfan 2011/08/03
    Her ibadetin ruhu Allah ile irtibat kurmak ve O’na yaklaşmaktır. Bu husus namaz, dua ve Allah’ın dergâhına yalvarma ve yakarma ile müyesser olacaktır. Allah ile irtibat kurmak özel bir zaman ve mekâna has değildir. Elbette gece yarısı gibi bazı zamanlar Allah ile irtibat kurmak için en güzel zamanlardır veya ...
  • Kuran’ı Kerim’e göre en iyi toplumun özellikleri nelerdir?
    2566 Tefsir 2020/01/20
  • Hangi ameller insanı güzel ve nuranî kılar?
    10590 Pratik Ahlak 2011/07/21
    İslam’ın bakışında güzellik zahirî güzellik ve batınî güzellik diye iki kısma ayrılır. Muteber ve mütevatir rivayetler açısından insanın batınî güzelliğini sağlayan bazı etkenler sabır, tahammül, vakar, sükûnet, takva ve sakınmadan ibarettir. Aynı şekilde rivayetlerde insan yüzünün nuraniyet ve güzelliğini sağlayan birçok amil zikredilmiştir. Abdest, az ...
  • Ölüm tehlikesi olduğunda kutsal türbelere gitmek haram olmaz mı?
    6128 Fıkıh 2010/07/17
    Masum İmamların (a.s) pak ve nurlu kabirlerini ziyaret etmek için o kutsal mekanlara gitmek güzel ve Masum İmamlarında (a.s) tavsiyeleridir. Zira bu ziyaretlere gitmek, Masum İmamların (a.s) adını, hatırasını ve eserlerini yaşatmak demek olup, insan bundan sevapta almaktadır. Böyle ziyaretlere gidildiğinde can tehlikesi söz ...
  • İman nedir?
    9424 Yeni Kelam İlmi 2008/02/18
    İman, insanın bütün kalbiyle manevi değerlere bağlanması ve o değerler uğrunda aşk ve kahramanlıklar sergilemesidir.Kur’an-ı Kerim’de imanın iki kanadı olduğu geçmektedir: ilim ve amel kanadı. İlim tek başına küfürle birleşebilir ve amel de tek başına nifakı içerebilir.
  • Günlük namazların okunuş niteliklerini belirtir misiniz?
    5434 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2010/11/08
    Kadınların namazı yüksek ve yavaş bir sesle okumaya yönelik vazifesini iki kısma ayırmak mümkündür:1. Öğle ve ikindi namazlarının Hamd ve suresi yavaş okunmalıdır.[1]2. Sabah, akşam ve yatsı namazlarının Hamd ve ...
  • Örfün geçerliliği ne ölçüdedir ve onu belirlemek kime aittir? Acaba örf değişebilir mi?
    6995 Hukuk ve Şer’I Hükümler 2009/10/18
    Örfün lügatte iki manası vardır:a) Beğenilen işb) Marifet ve TanımaFakihler ...
  • Berzah ve basiret gözü olan kimsenin alamet ve nişaneleri nelerdir?
    23148 Pratik İrfan 2011/08/21
    Biz kendi çevremizdeki muhitimizi tanımak için bir takım araçlara ihtiyaç duyarız. İslam bilgelerine göre kesin bilgi için birkaç araç mevcuttur. Birincisi duyudur. Görme duyusu ve duyma duyusu bu kabildendir. İkincisi akıldır. Üçüncüsü ise kalptir. Derunî keşifler, mukaşefeler ve bir tür mükaşefe sayılan berzah gözüyle elde edilen tüm bilgiler, aracı ...
  • Hz. Zehra’nın (s.a.) namazındaki secdede o hazretin kendisine tevessül ediyoruz. Acaba fıkhı açıdan (şer’en) bu namaz işkâllı değil midir?
    9998 Eski Kelam İlmi 2011/08/30
    Teveccüh edilmelidir ki namaz tevkifi ibadetlerdendir; yani namazın kılınmasını hüküm eden yasamacı (şari) tarafından nasıl belirlenmişse o şekilde kılınması gerekir. Başka bir bayanla Peygamber (s.a.a.) ve Masum İmamlar (a.s.) tarafından nasıl düsturu verilmiş ve nasıl kılınması istenilmişse o şekilde kılınması gerekir.
  • Cumartesi gününde ihtiyaçtan dolayı balık tutan bir şahsın cezası maymun olmak mıdır?
    40230 Tefsir 2012/05/16
    İsrail oğullarının şeklinin değiştirilmesinin salt gelir elde etmek için balık tutmaları olmadığı bilinmelidir; çünkü bu iş günah değildir ve şeklin değişmesi gibi bir neticesi de bulunmamaktadır. İslam’ın mantığında Allah katında bu amel ibadet sayılmaktadır. İmam Sadık (a.s) şöyle buyurmuştur: Ailesinin rızkını sağlamak için çalışan ve çaba gösteren ...

En Çok Okunanlar