اصطلاحات و مدخل ها (گروه اصطلاح:اصطلاحات منطقی)
-
استقراء ، استقراء تام ، استقراء ناقص
2282 اصطلاحات منطقی
«استقراء» يكى از اقسام سهگانه حجت و استدلال است. و آن استدلالى است كه در آن از مطالعهی امور جزئى به نتيجهاى كلى دستيابند. مثلا از ملاحظهی حيوانات مختلف كه هريک هنگام جويدن غذا فکّ پایین را ح
-
برهان افتراض
827 اصطلاحات منطقی
برهان افتراض، یا قیاس افتراض، یا دلیل افتراض، يكی از روشهـای منطـقی اسـت که در موارد متعددی به کار میرود؛ یکی از کاربردهای آن، اثبات برخی از اقسام شکل دوم و سوم قیاس است.
از نظر منطقیها،
-
تصور و تصدیق
2088 اصطلاحات منطقی
«تصور» یعنی آنکه به چیزی فکر کنیم، بدون آنکه در صدد اثبات و یا نفی موضوعی باشیم، مانند تفکر به آسمان، اما «تصدیق» به معنای فکر کردن به چیزی به همراه حکم به اثبات و یا نفی میباشد، مانند آنکه «آسمان
-
تمثیل
1284 اصطلاحات منطقی
«تمثيل» در دانش منطق، يكى از اقسام سهگانه «حجت» است، و آن عبارت است از: «حكم كردن بر چيزى به سبب حكمى كه دربارهی امر مشابه آن كرده باشند».
مانند اينكه از حرمت شراب انگور حكم به حرمت شر
-
جهل بسیط ، جهل مرکب
1508 اصطلاحات منطقی
حد تام ، حد ناقص ، رسم تام ، رسم ناقص
10416 اصطلاحات منطقی- هر گاه تعریفی بتواند تمام اجزای ماهیت یک مفهوم را بیان کند و روشنگر کنه ذات آن باشد، در این صورت به آن «حد تام» میگویند؛ مانند اینکه در تعریف
حصر ، حصر حکمی و موضوعی ، حصر عقلی و استقرایی ، حصر حقیقی و اضافی
2110 اصطلاحات فقهی - اصولی
اصطلاح «حصر»، بیشتر در علوم ادبی کاربرد دارد، و عبارت است از: اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به طریق مخصوص. به عبارت دیگر، اثبات حکمی برای موردی معین و نفی آن حکم از موارد دیگر است.
به عنوان
-
دور
2022 اصطلاحات فلسفی
«دَوْر» (به فتح اول و سکون ثانی) از اصطلاحات منطق و فلسفه است که در سایر علوم بویژه فقه و اصول نیز کاربرد زیادی دارد. دور عبارت است از: اینکه موجود شدن چیزی در نهایت، وابسته به مو
-
دور مصرح
1263 اصطلاحات فلسفی
«دور مُصَرَّح» همان دور بدون واسطه است. رجوع کنید: مدخل «دَوْر».
-
دور مضمر
1413 اصطلاحات فلسفی
به دور با واسطه «دَوْر مُضمَر» میگویند. مثلاً هر گاه "الف" متوقف بر "ب" باشد و "ب" متوقف بر "ج" و "ج" متوقف بر "دال" و "دال" متوقف بر "الف" باشد. رجوع کنید: مدخل مغالطه
1186 اصطلاحات منطقی«مغالطه»، قیاسی است که به دلیل وجود برخی ویژگیهایی که در مقدمات آن وجود دارد، نتیجه درست و قابل پذیرشی را به دنبال نخواهد داشت:
- به لحاظ «صوری» درست نباشد؛ بدین بیا
پرسش های اتفاقی
-
خداوند در مورد انسان میفرماید که از روحم بر او دمیدم. آیا روح خدا بر جنیان و نیز سایر موجودات دمیده نشده است که در مورد انسان چنین گفته شده است؟
2546 انسان و خلافت الاهی 1400/11/11به نظر میرسد جن نیز مانند انسان و مانند دیگر موجودات از روح الهی برخوردار است؛[1] نهایت اینکه آن روح الهی که در انسان دمیده شد، برتر از آن روح الهی است که در دیگر موجودات دمیده شده است؛[2] یعنی هر ...
-
راه صحیح انتخاب همسر چیست؟
35656 ازدواج، خانواده، طلاق و 1387/12/21خالق مهربان زن را برای مرد و مرد را برای زن آفریده است و رابطه بین آنان را در چارچوب ازدواج پیش بینی کرده است که از روی شناخت و دارای معیار ها و شرایط مورد نظر اسلام باشد. در آموزه های اسلامی ما معیار ها و شرایط متعددی برای ...
-
لطفاً زاویه دقیق قبله در مشهد، را اعلام نموده و تلرانس خطای مجاز شرعی را بیان فرمائید.
19598 Laws and Jurisprudence 1386/11/28در صورتی که بدنبال تعیین دقیق قبله هستید 2 راه پیشنهاد می شود:راه اول؛ از شیوه های دقیق جهت یابی قبله، استفاده از سایه شاخص به هنگام زوال ظهر مکه معظمه در روزهای 7 خرداد و 25 تیر، ...
-
اجرای خطبه عقد در حال جنابت اشکال دارد؟
52629 Laws and Jurisprudence 1387/09/18غسل جنابت به خودی خود مستحب است و برای انجام کارهایی که شرط آنها داشتن طهارت است، مانند: نماز، رفتن در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص)، توقف در مساجد دیگر، گذاشتن چیزی در مسجد و خواندن سوره هایی که سجده واجب دارند واجب می شود[1].لازم ...
-
چه اختلافات فقهی بین شیعه و اهل سنت در مورد مناسک حج وجود دارد؟
22062 گوناگون 1392/05/31برخی از مهمترین موارد اختلافات فقهی میان شیعه و سنی در مسئله حج، عبارت است از: محرّمات احرام، وقوف در عرفات، و نماز طواف. ...
-
در حدود بیست سال هست که نماز جمعه را برگزار می کنیم. مردم می گویند فاصله نماز جمعه شما با محل دیگری که بیش از سی سال است نماز جمعه در آن جا برپا می شود، کمتر از حد لازم بوده و این کافی نیست. لازم به ذکر است که ...
13173 Laws and Jurisprudence 1390/02/13دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):فاصله معتبر بین دو نماز جمعه یک فرسخ شرعى است و میزان فاصله به خط مستقیم نیست بلکه میزان راه متعارفى است که غالب مردم از آن راه جهت تردد بین دو محل استفاده مىکنند و اگر یک راه نزدیکتر ...
-
آیا دعایی برای گشایش بخت دختران وجود دارد؟
21638 گوناگون 1388/09/16همانطور که میدانید ازدواج یکی از نقاط عطف در زندگی هر شخصی است. ازدواج کردن فقط ایجاد یک رابطه بین پسر و دختر نیست، بلکه دو خانواده با همدیگر آشنا شده و رابطه برقرار میکنند. برخی از پسران و دختران، به این واقعیت توجه ندارند و ...
-
نظر شما درباره «خطبه بیان» از امام علی(ع)، چیست؟
38144 درایه الحدیث 1390/11/09خطبه البیان خطبه مشهورى است که به امام علی(ع) نسبت داده مىشود. این خطبه به پیش گویى هایى درباره آینده و معرفى امیرالمؤمنین(ع) به نقل از خود آن حضرت و همچنین تبیین آخرالزمان و نشانه هاى ظهور حضرت مهدى(ع)می پردازد.این خطبه در مصادر حدیثى اصلی ذکر نشده و دسترس ...
-
آیا انسان ظرفیت عشق به خداوند را دارد؟
82644 Practical 1389/04/16هدف از عشق مجازی رسیدن به عشق حقیقی بوده و اگر همراه با عفت باشد، انسان را بعد از تحولات و دگرگونیهایی بنیادین به آستانۀ عشق الاهی خواهد رساند که مطلوب اصلی دین و باطن حقیقی آن چیزی جز رسیدن به مقام محبت الاهی نیست؛ بهویژه در ...
-
اگر کسی در مصیبت امام حسین(ع) آنچنان بیتابی کند که جان دهد، کار او خودکشی بوده و یا آنکه دارای اجر و پاداش است؟
7123 عزاداری و زیارت 1397/04/16اگر کسی واقعاً تنها به سبب شدّت حُزن و تأثّر از مصیبت شهادت اشخاصی، مانندامام حسین(ع) و اصحابش جان دهد، و این جان دادن او ناشی از عوامل دیگر نباشد، مرگ او نشانگر ایمان و اخلاص والا و شدّت محبتش به اولیای الهی ارزیابی میشود؛زیرا به فرموده امام ...
پربازدیدترین ها
-
پیامبران اولو العزم چه کسانی هستند؟ چرا اولو العزم نامیده شدند، و کتابهای آنها چه نام دارد؟ و چرا زرتشت و داوود(ع) اولو العزم نیستند؟
884445 پیامبران و کتابهای آسمانی 1387/02/31واژۀ «اولو العزم» در آیۀ 35 سورۀ احقاف آمده است. عزم به معنای حکم و شریعت است، و اولو العزم یعنی پیامبرانی که دارای شریعت و دین مستقل و جدیدی بودند. در روایات برای پیامبران اولو العزم شرایطی ذکر شده است:داشتن دعوت جهانشمول،داشتن شریعت و دین،داشتن ...
-
تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
753450 معصومین 1387/06/05شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عدهای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
-
معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
731642 حدیث 1396/06/14«لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
-
آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
643849 Practical 1390/07/12نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
-
حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
643765 Laws and Jurisprudence 1387/05/23زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
-
عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
639381 Practical 1391/02/11عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمیکند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه میشود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
-
آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
577285 Laws and Jurisprudence 1387/12/04در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
-
فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده میشود؟
576655 نماز جمعه 1389/09/10در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سورهای از قرآن به نامش میباشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده میشود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع میشود و امام جمعه در این خطبهها باید مردم را به تقوای ...
-
اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
559031 Laws and Jurisprudence 1387/09/23دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
-
آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
558890 جن 1386/02/01قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگیهای زیر را برای او برمیشمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
- هر گاه تعریفی بتواند تمام اجزای ماهیت یک مفهوم را بیان کند و روشنگر کنه ذات آن باشد، در این صورت به آن «حد تام» میگویند؛ مانند اینکه در تعریف
حصر ، حصر حکمی و موضوعی ، حصر عقلی و استقرایی ، حصر حقیقی و اضافی