جستجوی پیشرفته
بازدید
5432
آخرین بروزرسانی: 1395/01/16
خلاصه پرسش
آیا می‌توانیم تنها با مشاهده کار نیک و بد از دیگران - بدون آن‌که از نیتشان آگاه باشیم - آنان را نیکوکار و گنه‌کار بپنداریم؟
پرسش
یک مشاور روان‌شناسی که تمامی مباحثش حول دیانت دور می‌زند، یکی از نکاتی را که بر روی آن تأکید می‌کند این است که؛ اگر دیدید فردی صدقه داد نگویید این فرد آدم خوبی است، صفت به شخصیت فرد ندهید، بسیار خطرناک است این‌گونه صفت دادن‌ها که حداقل آسیب آن، ریاکار بار آوردن افراد است، بلکه بگویید این کار فرد، خوب بود. این فرد بر این باور است که اگر معصوم(ع) به فرد، صفتی می‌داد چه خوب چه بد، از علم غیبشان استفاده کرده است و لاغیر. آیا این توصیه‌ها قابل اعتنا است؟
پاسخ اجمالی
1. طبیعی است؛ صفتی که کسی را به آن متصف می‌کنیم، ملکه‌ای است که باید در او وجود داشته باشد و با یک‌بار یا دو بار نمی‌شود کسی را به صفتی پسندیده و یا ناپسند متصف نمود، همان‌طوری که اگر کسی را با چند بار کار کردن در نانوایی، نانوا نمی‌توان گفت؛ لذا با یک کار بد شخص، آدم بدی نخواهد بود، و با یک کار خوب آدم خوب نخواهد شد.
2. باید میان فعل و فاعل تفاوت قائل شد؛ شاید گاه رفتار بدی از انسان خوبی سربزند و یا از شخص بدی رفتاری نیک مشاهده کنیم.
3. اگرچه با مشاهده یکی دو کار خوب از دیگران نمی‌توان قضاوتی در مورد آنان داشت، اما به هر حال؛ ما مأمور به ظاهریم و طبیعتاً فردی که همواره کارهای نیک انجام می‌دهد را انسانی خوب می‌دانیم و همین را نیز مبنای قضاوت خود در اموری مانند مشاوره قرار می‌دهیم. به عنوان نمونه؛ اگر فردی که او را به انجام کارهای خوب می‌شناسید قصد ازدواج داشته و طرف مقابل برای تحقیق نزد شما بیاید شما چه خواهید گفت؟ آیا خواهید گفت که شاید او آدم بدی باشد، اما کارهای خوب می‌کند؟!
4. البته میزان و محکی که میان عامه مردم وجود دارد با میزانی که خداوند و اولیای خاص او دارند متفاوت است؛ زیرا مردمی از علم عادی برخوردارند، حکمشان نیز باید بر اساس رفتار ظاهری باشد، ولی خداوند که عالم الغیب است و کسانی که خداوند آنان را از علم غیب برخوردار نمود، از قصد همه خبر دارند، لذا اگر کسی کارهای به ظاهر خیری داشته باشد؛ مثلاً مدرسه و مسجد بسازد و به فقرا کمک کند امّا قصدش خدایی نباشد در نگاه آنان انسان نیکی بشمار نخواهد آمد.
5. عملاً این‌که دیگری را نیکوکار اعلام کرده و یا آن‌که بگوییم کار او نیک است، تفاوت چندانی در نتیجه داشته و هر دو روش ممکن است فرد را دچار غرور و ریا کند که برای جلوگیری از این آفت می‌توان اعلام کرد که یک انسان باید از نیکوکاری خود با نیت پاک و نیز استمرار کار نیک نگهداری کند.
6. برای آگاهی بیشتر پاسخ‌های زیر را مطالعه کنید:
«ملاک و معیار ارزش اخلاقی»، سؤال 74273
«تفاوت اخلاق و علم اخلاق»، سؤال 12617
 
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    753195 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    731219 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    643545 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    643471 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    639214 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    577023 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    576585 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    558901 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    558800 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    545075 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...